|
اطفاء حریق بدون استفاده از آب آشامیدنی: بررسی جایگزین‌های قابل‌اتکا
|
| کامران عبدولی، نادر حبیب زاده*، آرزو نجایی، عرفان ذوالفقاری |
|
|
|
چکیده: (1020 مشاهده) |
آب به‌عنوان یک عامل مؤثر در اطفاء حریق، به میزان بالایی در فعالیت‌های آتش‌نشانی بخصوص در محیط‌های شهری مورد مصرف قرار می‌گیرد. رویکردهای گذشته در اطفاء حریق به‌شدت وابسته به مصرف ذخایر آب آشامیدنی است. با توجه به آمار مستخرج از آتش‌نشانی شهر تهران، مصرف آب آشامیدنی به‌منظور اطفاء حریق در سال 2022 میلادی، تقریباًm3/yer 000/500/6 برای شهر تهران برآورد شده است. مطالعه امکان جایگزینی منابع آب آشامیدنی به‌منظور اطفاء حریق‌های شهر تهران با منابع آب غیر شرب، با توجه به بحران آبی گسترده در ایران موضوعی حیاتی است. در این مطالعه، به امکان‌سنجی، اولویت‌بندی مؤلفه‌های محتمل، شناخت روابط درونی میان مؤلفه‌ها و زیرمولفه های قابل‌اتکا به‌منظور جایگزینی آب شرب شهری در اطفای حریق شهر تهران پرداخته‌شده است. مؤلفه‌ها و زیر مؤلفه‌های مستخرج از منابع علمی و اسناد کتابخانه‌ای، بر اساس میزان امکان‌پذیری آن‌ها ازنظر کارشناسان آتش‌نشانی با استفاده از روش دلفی فازی اولویت‌بندی شدند سپس با روش MAXQDA، مدل مفهومی از نحوه اجرای جایگزین‌های قابل‌اتکا به‌جای آب آشامیدنی در اطفاء حریق ترسیم شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که مؤلفه‌های مؤثر بر جایگزین نمودن حجم آب مدنظر برای اطفاء حریق در شهر تهران، از دیدگاه کارشناسان آتش‌نشانی؛ «فاضلاب‌های شهری»، «روان آب‌ها» و «آب‌های سطحی» است و مؤلفه"آب‌های سطحی"، در قسمت‌های شمال، شرق و جنوب تهران با توجه به حجم قابل‌توجه این آب‌ها در زمان بارندگی و عدم نفوذپذیری سطح زمین در فضای شهری امکان‌پذیرترین مؤلفه است، ولی در غرب شهر تهران، استفاده از "روان آب‌ها" با توجه به تعدد رودخانه‌ها بر سایر مؤلفه‌ها ارجحیت دارد، همچنین استفاده مجدد از فاضلاب شهری، در هیچ‌یک از نواحی تهران از دیدگاه جامعه کارشناسان آتش‌نشانی به خاطر هزینه‌های بالای اقتصادی در اولویت قرار ندارد. در بخش غربی تهران ، جهت استفاده از روان آب‌ها در اطفا حریق، با محاسبه میزان دبی متوسط سالانه رودخانه‌های دائمی، حجم آب قابل ذخیره 69,984 m3/day برآورد شد و با توجه به حداکثر میزان حجم آب مصرفی برآورده شده برای فعالیت‌های آتش‌نشانی در بحرانی‌ترین شرایط( 18/000m3day) ، این میزان آب قابل ذخیره از روان آب‌ها در غرب تهران پتانسیل بالایی برای اطفاء حریق آتش‌نشانی تهران دارد. در گام بعدی هزینه اجرایی ذخیره‌سازی روان آب‌ها براساس فهرست‌بهای رسمی کشور در سال 1401، 108 میلیارد تومان برآورد شد و مطابق آمار شرکت آبفا هزینه تصفیه یک لیتر آب شیرین معادل 15 هزار تومان می‌باشد، لذا می‌توان نتیجه گرفت برای استخراج و تهیه 25،544،160m3 آب شرب از روان آب‌ها در هرسال مبلغ 400 میلیارد تومان می باشد. نهایتاً هزینه مذکور تقریباً 4 برابر هزینه ساخت مخازن و ذخیره‌سازی آب آتش‌نشانی از روان آب‌ها برای هرسال است و در سال‌های بعدی با حذف هزینه ساخت مخازن عملاً ذخیره‌سازی به‌طور کامل جبران می‌شود که این امر بسیار به‌صرفه و منطقی است.
|
|
| واژه‌های کلیدی: آتش‌نشانی، فاضلاب های شهری، روان آب‌ها، منابع آبی سطحی، آب آشامیدنی، MAXQDA |
|
|
|
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
تخصصي
پذیرش: 1403/12/10 | انتشار: 1403/12/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
