|
نقد شهرسازی و معماری ایران از دیدگاه سفرنامه‌نویسان سده‌های دهم تا دوازدهم هجری
|
| نجمه صنمی، محسن طبسی*، وحید احمدی |
|
|
|
چکیده: (690 مشاهده) |
دوره صفوی، یکی از ادوار مهم فرهنگی و اجتماعی و از نقاط عطف تاریخ معماری ایران است. موقعیت ممتاز و جاذبه‌های اقتصادی ایران در آن روزگار سبب شد تا جهانگردان بسیاری به ایران آیند که سفرنامه‌هایشان، یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخ معماری ایران به‌شمار می‌روند. کمبود اسناد و منابع مکتوب در باب شهرسازی و معماری، ضرورت مطالعه و تأمل در سفرنامه‌ها را دوچندان می‌کند. هدف تحقیق، بر نقد شهرسازی و معماری ایران در دوره صفوی از منظر سفرنامه‌نویسان اروپایی تمرکز دارد و در پی یافتن پاسخی برای این پرسش‌ها است که از دیدگاه جهانگردان اروپایی، چه انتقاداتی بر شهرها و بناهای ایران در سده‌های دهم تا دوازدهم هجری وارد شده است؟ و از انتقادات وارده، کدام‌یک قابل اعتنا و کدام‌ها، فاقد اعتبار هستند. تحقیق حاضر، یک تحقیق کیفی است که به شیوه تفسیری- تاریخی انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که گزاره‌های انتقادی استخراج‌شده از متن سفرنامه‌ها، مواردی همچون سیمای شهر، نظم کوچه‌ها، پاکیزگی معابر، مخروبه بودن بناها، عدم توجه به تعمیر و نگهداری، عدم وجود مبلمان داخلی، هزینه‌های ساخت‌وساز و مواردی دیگر را در بر می‌گیرند. از نظر اعتبار گزاره‌ها، عبارات عینی که به‌دفعات تکرار شده‌اند، گزاره‌هایی قابل‌اعتبار هستند اما از آنجا که عبارات ذهنی به شنیده‌ها، باورها، تفسیرها و تحلیل‌های نویسنده اتکا دارند لذا در بررسی اعتبار علمی آن‌ها باید ملاحظاتی همچون هدف سفر و مأموریت نویسنده، مخاطب اصلی سفرنامه، عدم توانایی نویسنده در درک اعتقادات و باورهای ایرانیان، اغراض سیاسی و تعصبات نژادی، قومی و مذهبی نویسنده سفرنامه را نیز در نظر گرفت.
|
|
| واژه‌های کلیدی: نقد، شهرسازی، معماری، سفرنامه، دوره صفوی. |
|
|
متن کامل [PDF 474 kb]
(448 دریافت)
|
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
تخصصي
پذیرش: 1402/12/10 | انتشار: 1402/12/10
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
